نظاممند بودن مبنای تعلیم و تربیتی آیتالله مصباح یزدی بود
تاریخ انتشار: ۱۸ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۹۴۹۹۰
به گزارش خبرگزاری فارس از اراک حجت الاسلام مجتبی مصباح امروز در نشست اساتید دانشگاه و معلمین استان مرکزی که با موضوع تعلیم و تربیت از دیدگاه علامه مصباح در سالن ۸ شهریور دانشگاه اراک برگزار شد، با برشمردن ویژگیهای نگاه این عالم برجسته در حوزه تعلیم و تربیت، اظهار داشت: یکی از ویژگیهای وی در حوزه تعلیم و تربیت، تمرکز بر مسائل مورد نیاز در این بخش است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی افزود: علامه طباطبایی جای اخلاق، تفسیر قرآن و علومعقلی را در حوزه خالی دید، بنابراین به این سه مقوله مهم پرداخت از جمله در حوزه عقلی، کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم را با زبان ساده برای جوانان در برابر هجمه کمونیزم نگارش کرد. شاگردانش از جمله شهید مطهری و علامه مصباح هم در تداوم راه وی به طور خاص در این سه حوزه به فعالیت پرداختند.
این پژوهشگر فلسفه و اخلاق ادامه داد: مرحوم علامه مصباح هم برای این کار برنامه ریزی کرده و با راه اندازی موسسه در راه حق، اقدام به شناسایی طلاب توانمند و برگزاری دورههایی برای پاسخ به نیازهای روز جامعه کرد؛ حتی برای طلاب، توسط دبیران دبیرستانها و اساتید دانشگاه، کلاسهای آموزش فیزیک، زیست، زبان و علوم انسانی برگزار میکرد.
مصباح بیان کرد؛ پس از پیروزی انقلاب اسلامی این کارها توسط وی به حضرت امام(ره) ارائه و با حمایت جدی امام خمینی(ره) برای تقویت و توسعه کار همراه شد.
وی اضافه کرد: در جلسات قبل از پیروزی انقلاب با انقلابیونی مثل شهید بهشتی، "چگونگی مدیریت نظام بر مبنای اسلام" سوال محوری جلساتشان بوده که این دغدغه تا آخر با وی و منشا حرکت برای تولید علومانسانی اسلامی بود.
این پژوهشگر فلسفه و اخلاق یاداور شد: در ماههای آخر حیات خود و در حالی که گاهی فقط یک ساعت در طول روز میتوانست بنشیند و کار کند؛ دغدغه مهم، گردآوری فهرستی از سوالات و دغدغههای جوانان، نظامبخشی به آنها و بررسی میزان پاسخ به آنها بود.
مصباح خاطرنشان کرد: علاوه بر راه اندازی موسسات و مراکز علمی، ویژگی دیگر وی شاگرد پروری بود. شاگردپروری منحصر به ارائه درس در کلاس نبود، بلکه به مشکلات شخصی و خانوادگی شاگردان به شکل فردی هم رسیدگی کرده و گاه برای حل مشکل یکنفر از شهری به شهر دیگر میرفت و ساعتهای بسیاری از وقت خود و خانواده را به رفع مسائل و معضلات شاگردان اختصاص میداد.
وی افزود: ویژگی دیگر، نظاممند بودن مبنای تعلیم و تربیتی آیتالله مصباح یزدی بود. وی در برابر اینپرسش که آموزههای دین از اصول تا فروع چه ربطی به هم دارند، مجموعه معارف دینی را نه چون شاخههای یک دسته گل، بلکه مثل یک درخت که ریشه، تنه، شاخه، برگ، گل و میوه آن با هم ارتباط زنده و ارگانیک دارند، می دانست.
این پژوهشگر فلسفه و اخلاق گفت: آیت الله مصباح در پاسخ به سوالات و مشاورهها، از مبانی شروع میکرد و طوری پله پله بحث را میچید که خود فرد به جواب می رسید. در واقع روش رسیدن به جواب را یاد میداد، نه صرف جواب را؛ تعبیر آقا در مورد وی به عنوان "استاد فکر" ناظر به همین ویژگی بود که فکر کردن بر اساس مبانی اندیشه و نظام فکری را یاد میداد، نه صرف فکر را. به همین جهت است که دورههای طرح ولایت، به فرد توان تشخیص هدف، موقعیت و تکلیف را میدهد.
مجتبی مصباح اظهار کرد: ویژگی دیگر نظام تربیتی وی، عمل و عامل بودن خود بود. مثلا سختکوشی در کار علم، در دوران طلبگی از دو ساعت قبل از اذان صبح مشغول کار علمی، مباحثه و تحصیل میشد. این تلاش وافر در عین سادگی در خوراک بود.
وی افزود؛ نمونه از مجاهدت و تلاش وی به سالهای ابتدایی پیروزی انقلاب برمیگردد. با تاسیس ستاد انقلاب فرهنگی، "اسلامی شدن دانشگاهها" سوال اساسی آن نهاد بود که امام خمینی(ره) آن جمع را به سوی حوزه علمیه و حوزه نیز وی را به سوی علامه مصباح راهنمایی کردند.
پژوهشگر فلسفه و اخلاق ادامه داد: آیت الله مصباح در پاسخ به این ستاد، طرحی به نام تاسیس دفتر همکاری حوزه و دانشگاه ارائه داد که در آن طرح چند رشته مادر از علوم انسانی مانند روانشناسی، جامعه شناسی و امثال آن که بیشتر با مباحث اسلامی ارتباط داشت، تعیین شده و در آن رشتهها، اساتیدی از حوزه و اساتیدی از دانشگاه، هر کدام در رشته خودشان جلسات مباحثه برگزار میکرد.
مصباح بیان کرد: اساتید دانشگاه در هر رشته صد مساله مهم که راجع به آنها نظریات ویژه و قابل اعتنا وجود داشت، به ارائه بحث میپرداخت و اساتید حوزه راجع به هر بخش آن نظر میداد که کدام بخش با اسلام سازگاری دارد و کدام سازگاری ندارد، به چه دلیل و در این باره چه باید گفت؟
وی افزود: شروع این کار در تابستان ۱۳۶۱ مصادف با ماه رمضان در دانشگاه الزهراء(س) بود. از صبح تا شب جلسه بود. خود وی هم یک درس عمومی ویژه اساتید با موضوع معارف قرآن داشتند. نزدیک ظهر ماه رمضان، در تابستان، در آمفی تئاتر دانشگاه، جلوی پروژکتورها با جلیقه آهنی ضد گلوله درس می داد.
این پژوهشگر فلسفه و اخلاق گفت: علاوه بر مدیریت علمی، مدیریت اجرایی مجموعه هم با وی بود. این حجم کار به گونهای بود که گاهی ساعت خواب وی به یک تا دو ساعت محدود میشد و گاهی از شدت فشار کار سرشان را زیر آب سرد میگرفت و میگفت سرم داغ کرده! من که در آن ایام، نوجوانی بودم با این سخت کوشی تشویق میشدم.
مصباح یادآور شد: ویژگی دیگر وی اخلاص بود. در مجالس و محافل عمومی به شدت به دنبال پرهیز از ابراز وجود بود، در عین اینکه هر جا که لازم میدید یکتنه در میدان بود. در دهه هفتاد برای دفاع از اسلام و انقلاب، علیرغم همه تهمتها، پیوسته و بی وفقه از استانی به استان دیگر میرفت تا فضا را روشن کند. معقتد بود که یکنفر لایه خود را سپر ولایت کند.
وی افزود؛ در بحبوحه ساخت موسسه امام خمینی(ره) دعایشان در حج این بود که خدایا اگر آینده این کار به ضرر اسلام است، کاری کن که پا نگیرد، در حالی که بسیاری از افراد همواره دنبال اسم و رسم بودهاند. تاکید وی این بود که کار برای غیر خدا هیچ فایدهای ندارد.
این پژوهشگر فلسفه و اخلاق اظهار کرد: علامه مصباح(ره) باور واقعی به امام و آقا داشت. در تبیبن جایگاه رفیع رهبری مثال جالبی داشت و میگفت که بزرگان همه بزرگتر از ما هستند اما جایگاهشان با هممتفاوت است، ولی ما گاهی چون کودکان که فاصله زمین تا قله کوه و قله کوه تا ماه را یکسان میبینند، ما نیز این جایگاهها را یکسان میبینیم، در حالی که فاصله ما تا ماه خیلی بیشتر از فاصله ما تا قله کوه است. به همیننسبت جایگاه ائمه اطهار(ع) و با نسبتهای خیلی بالاتر خداوند است.
مجتبی مصباح در پایان تاکید کرد: آیت الله مصباح شیرینترین، مفیدترین و آسانترین کار را توجه به حضرت ولی عصر(عج) میدانست و خود نیز در توجه به آن حضرت تلاش دائمی داشت.
در ایننشست، حجت الاسلام محمد بهمنی، از اساتید تاریخ و مدیر انتشارات موسسه امام خمینی(ره) نیز با برشمردن ویژگیهای آثار و کتابهای علامه مصباح گفت: تا به حال از علامه مصباح(ره) بیش از ۱۱۰ عنوان کتاب در قالب ۱۸۰ مجلد اثر، منتشر و هم چنین بیش از ۱۱۲ اثر به ۱۳ زبان هم ترجمه شده است.
وی با برشمردن ویژگیهای منحصر به فرد تفسیر قرآن علامه مصباح، به شرح منظومه فکری این تفسیر پرداخت گفت: این تفسیر ارزشمند، از خدا شناسی به عنوان مهمترین موضوع عالم شروع میشود که نتیجه آن، کتاب خدا شناسی در قرآن است.
مدیر انتشارات موسسه امام خمینی(ره)ادامه داد: سپس به مهمترین موضوع در خداشناسی که خلقت است، پرداخته که کتاب هستی شناسی در قرآن است. در موضوع هستی شناسی، مهمترین موضوع، انسان است.
بهمنی بیان کرد: به همین تربیت؛ کتابهای بعدی اخلاق در قرآن، نظام حقوقی در قرآن و نظام سیاسی در قرآن به نگارش درآمده که این مجموعه یک منظومه برآمده از قرآن است که تا جزئیات پیش میرود.
ایناستاد حوزه با بیان اینکه علومانسانی مدرن، دین دنیای جدید است، افزود: آیت الله مصباح از سال ۱۳۳۹ به دنبال این بود که برای مدیریت جامعه بر اساس قرآن، باید معارف قرآن استخراج شود که نام این را علوم انسانی اسلامی نهادهاند.
پایان پیام
منبع: فارس
کلیدواژه: آیت الله مصباح یزدی تعلیم و تربیت آیت الله مصباح تعلیم و تربیت امام خمینی ره علوم انسانی علامه مصباح ویژگی دیگر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۹۴۹۹۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
طهرانچی: دانشگاه آزاد اسلامی در پی نظام تعلیم و تربیت «احسن» است
به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، نشست مدیران آموزشی دانشکدههای تعلیم و تربیت و مدیران گروه علوم تربیتی معاونت علوم تربیتی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی صبح امروز با حضور دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی به میزبانی واحد اصفهان برگزار شد.
دکتر طهرانچی در ابتدای این نشست با تبریک روز معلم گفت: خدا را شاکرم که در روز معلم در خدمت عزیزانی هستیم که در دانشگاه معلم هستند و بر جریان تعلیم و تربیت مدیریت میکنند. همکاران سما نماد معلمان دانشگاه هستند و این روز را به همه این عزیزان و اساتید تبریک میگویم. روز معلم، روز بزرگ و نماد شکر است.
وی با ارائه سخنرانی با موضوع «نظام تعلیم و تربیت احسن» گفت: حرکت به سمت نظام تعلیم و تربیت احسن، یک تحول اجتنابناپذیر است که باید آن را جدی گرفت. در محیط مدرسه، ما درگیر علم هستیم اما دانشآموزان و دانشجویان درگیر حل مسئله و بالا رفتن خود هستند. این نظام، نردبانی است که ستون آن تعلیم و تربیت و دانش بوده و باید جایگاه خود را حفظ کند.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به اهمیت قلم و نقش معلمی، تصریح کرد: قلم نه تنها خود بلکه آنچه مینگارد نیز بسیار ارزشمند است؛ پس آنچه در اختیار ماست درواقع ابزار شریفی است چرا که خداوند به جای سایر ابزارها به قلم سوگند یاد کرده و میفرماید «ن وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ». پس ما با افتخار قلم در دست میگیریم و از آنچه مینگاریم، مراقبت میکنیم و شأن این قسم الهی را پاس میداریم، چرا که آنچه نگاشته میشود، نه تنها در قالب زمان و مکان؛ بلکه آثار فرازمان و فرامکان دارد و به همین دلیل نقش و جایگاه معلمی بسیار ارزشمند است چون ابزار آن مورد قسم الهی واقع شده است. در قرآن کریم همه سوگندها به مخلوقات الهی است و تنها یک قسم به چیزی است که انسان آن را خلق کرده و آن هم قلم است.
دکتر طهرانچی به آیه 80 سوره انبیاء اشاره کرد و گفت: خداوند در این آیه شریفه میفرماید معلم است و به داود یاد میدهد. این یعنی وقتی ما هم چیزی را یاد میدهیم، اراده حضرت حق را پیاده میکنیم. همچنین خداوند در مقابل آنچه به حضرت داود آموزش داد، میفرماید که تعلیم یک جهت فردی دارد و یک جهت اجتماعی که «لِتُحْصِنَكُمْ مِنْ بَأْسِكُمْ» به آثار اجتماعی تعلیم اشاره دارد و در پایان آیه نیز به شکرگذاری جامعه تأکید میشود. در این آیه شریفه خداوند علم و فناوری را برای کسی که مورد خطاب است، یاد میدهد اما مردم باید شاکر باشند. شکر نعمت وجود معلم یعنی این روز را نه تنها در دانشگاه بلکه در جامعه نیز باید گرامی بداریم. شکر معنای وسیعی دارد و یک وظیفه است؛ فقط زبانی نیست. البته معلمی این شأن را دارد که خداوند به او آموزش میدهد و او این آموزش را به دیگران منتقل میکند.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: وقتی موسی (ع) به دنبال معلم میگشت، او را در سه ویژگی عبودیت خدا، محبت و مهرورزی و عالم بودن یافت. بنابراین یک معلم باید اول عبد خدا باشد و لطیف و مهربان و عالم باشد. معلمی که یادگیری خود را ادامه ندهد، معلم نیست. باید یک معلم همواره در حال آموختن باشد. اگر فردی اینچنین بود، باید شاگردی او را کرد.
وی افزود: هیچ اشکالی ندارد که شاگرد، معلم را به عنوان نردبان رشد خود ببیند چرا که علم مسیر رشد است و باید در آن شاگردی کرد تا بتوان از نردبان دانایی بالا رفت.
دکتر طهرانچی با اشاره به چرایی تغییر ساختار در حوزه تعلیم و تربیت، گفت: دانشگاهها را میتوان به دو نوع نخبگانی و اجتماعی تقسیم کرد که دانشگاه آزاد اسلامی در نوع دانشگاه گسترده و اجتماعی قرار میگیرد و با دانشگاهی مانند دانشگاه تهران که از جنس نخبگانی است، تفاوت دارد. سیر اولین اعزامهای دانشجو به فرانسه به گونهای بود که با علوم پایه و علوم انسانی کاری نداشتند و به همین دلیل ماحصل این اعزامها، ترجمه و نظام دیوانی فرانسه شد اما در 16 آذر 1332 به صورت رسمی نظام علمی ایران از فرانسه به آمریکا تغییر یافت و از آن سال یک گروه مستشاری در وزارت فرهنگ ایران مستقر شدند و هر دانشگاهی که در کشور راه اندازی میشد، باید به تأیید این کمیته میرسید. به همین دلیل آنچه در نظام آموزش عالی وارد شد، یک مفهوم است که مانند گلخانه و تزئینی بود.
وی خاطرنشان کرد: اونیورسیته یک نهاد جامع و الگوی کوچکی از جامعه در حال ساخت غرب برای خلق و پیاده سازی مفاهیم راهبران فکری و سیاسی نظام سلطه در خلق تمدن غربی است و آنچه ما در دانشگاهها به عنوان علم به آن میپردازیم، دانش (science) است که به آن در این دوره علم جدید میگوییم. در اروپا با تکیه بر میراث گذشتگان برمبنای نگاهی نو پدید آمد و پیشرفت کرد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: همانطور که در تعریف دانش بیان شد، science تکیه بر میراث دارد اما ارتباط مستقیم با گذشته ندارد و به همین دلیل روانشناسی ادامه علم النفس یا علوم تربیتی در ادامه جریان تربیتی دوره اسلامی نیست بلکه همه اینها وارداتی هستند.
وی با اشاره به اجزای مختلف علم و با بیان اینکه علم دارای ساحت، لایه، مؤلفه، ابعاد، رابطه و کنشگران است و این در حالی است که ما فقط به کنشگران آن توجه داشته و گزارهها را میبینیم و به همین دلیل بیانکننده گزارههای غربی شدهایم و کسی معلم تر است که گزارهها را بهتر توضیح دهد، گفت: واقعیت این است که در نظام علمی به اهداف، روش، نظریهها، رویکرد، مکاتب و سنت و قواعد حاکم توجه نداشتهایم و به همین دلیل در علم درگیر قوانین و مدیریت شدهایم و کاری با نظام، فناوری، ابزار، قالب، برنامهریزی و سیاستگذاری نداریم. به همین دلیل تنظیمکننده جهت علمی کشورها فرانهادهایی به عنوان ژورنالهای پژوهشی هستند که توسط بنیادهای بین المللی هدایت میشوند که نماد یکی از آنها (الزویر) درخت ممنوعه است.
دکتر طهرانچی ادامه داد: در واقعیت هم اگر نگاه کنیم، کدام رشته را میتوانیم ببینیم که در کشور ما اجرایی میشود اما نمونه غربی ندارد؟ وقتی پیشنهاد راهاندازی رشته میدهیم، مستندات آن را میخواهند. همه اینها برای این است که ما نظامها، قالبها و... را از غرب وارد کردهایم.
وی خاطرنشان کرد: جریان علم مانند قطار است و رئیس قطار و لکوموتیوران هرکس که باشد، قطار مسیر ریلی خود را طی میکند. آنچه در ذهن ماست، عبور از قواعد و نظامات است چرا که تاکنون نتیجه آن زیبا نبوده و این فلسفه نگاه ما در دانشگاه آزاد اسلامی است. به همین دلیل منطقه منازعه را در سیاستگذاری و سنت و قواعد حاکم بر نظام علمی قرار دادیم.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به نگاه غرب به علم، گفت: در دسته بندی علم غرب انسان، جامعه و طبیعت وجود دارد. البته در ابتدا فقط رابطه علم با انسان، طبیعت و جامعه دیده شده بود اما بعدها ارتباط طبیعت و جامعه هم در این نگاه لحاظ شد. با این حال، این دستهبندی یک سکولاریسم مطلق در علم است و خدای خالق رب العالمین در آن جایی ندارد. خداوند درباره این نوع نگاه در آیه 7 سوره روم میفرماید «يَعْلَمُونَ ظَاهِرًا مِنَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غَافِلُونَ». واقعیت این است که نظام علمی ما در این قالب و مدل قرار دارد؛ با این تفاوت که کلاسهایمان را با بسم ا... و بنام خدا آغاز میکنیم اما در قالب مفاهیم و مدلهای سکولاریسم غرب قرار گرفتهایم. واقعیت این است که با بسم ا... گفتن، علم الهی نمیشود همانطور که اگر حیوانی حرامگوشت را با بسم ا... ورو به قبله ذبح کنیم، حلال نمیشود.
وی افزود: ما در علم با مفاهیم انسان، شناخت، آموزش، یادگیری، پارادایم، مکتب فلسفی و جهانبینی مواجه هستیم و به هستیشناختی، انسانشناختی و معرفتشناختی توجه داریم که به آن دینشناختی هم اضافه کردیم اما دین در متن و هنگام پرورش نیست. به همین دلیل به مکاتب فلسفی غربی ازجمله رئالیسم، ایدهآلیسم، طبیعتگرایی و... توجه کردهایم.
دکتر طهرانچی با بیان اینکه نهاد تعلیم و تربیت، روش تدریس، برنامهریزی درسی، رابطه استاد و دانشجو و... گزارههایی مبتنی بر نظریههایی است که در یک مکتب فکری تعیین میشود، گفت: اشکال ما این است که قرآن را مهجور گذاشته و به سراغ مکاتب فلسفی غرب رفتهایم.
وی با اشاره به آیه 30 سوره فرقان گفت: پیامبر (ص) گلایه میکند که قومش قرآن را مهجور گذاشته و از آن گذشته است (وَقَالَ الرَّسُولُ يَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا). این در حالی است که قرآن کریم نسخه نجاتبخش و شفابخش انسانهاست. پیامبر (ص) در حدیثی نیز میفرماید «أَنَّ هَذَا الْقُرْآنَ مَأْدُبَةُ اللَّهِ فَتَعَلَّمُوا مَأْدُبَتَهُ مَا اسْتَطَعْتُم». قرآن کریم در این حدیث، به عنوان تربیتکننده و فرهنگستان است؛ بنابراین ما باید مکتب قرآن و اهل بیت (ع) را شاگردی کنیم.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر اینکه مبانی اسلام دعوای علم و دین نیست؛ بلکه دعوای علم و ایمان است، گفت: خداوند متعال در آیه 11 سوره مجادله میفرماید « ... يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ». بدین معنی که خداوند مقام اهل ایمان و دانشمندان را در دو جهان رفیع میگرداند.
دکتر طهرانچی با اشاره به کتاب «إحصاء العلوم» فارابی اظهار داشت: ما در مدل و ساختار علمی خود، خداوند خالق رب العالمین را محور داشتیم و در آن رابطه انسان با خداوند، جامعه و طبیعت را تعریف کرده بودیم. در این دستهبندی، علم الهی به رابطه انسان با خداوند، علم مدنی به رابطه انسان با جامعه و علم طبیعی به رابطه انسان با طبیعت میپرداخت و آن بخش مربوط به انسان خلیفه الله هم، علم فقه و کلام و علم زبان، منطق و ریاضیات بود.
وی با بیان اینکه انسان دارای بینش، دانش، گرایش و توانش است، گفت: در نظام تعلیم و تربیت احسن باید به این چهار مقوله توجه داشته باشیم تا بتوانیم در منش و کنش تأثیرگذار باشیم. کنش یک عقبه دارد که دانش و همت است و دو بازوی فرصت و تهدیدکننده دارد که بینش و گرایش است. بنابراین اگر کسی در بینش به عالم آخرت باور نداشته باشد، مصداق «ذلِكَ مَبْلَغُهُمْ مِنَ الْعِلْمِ» خواهد بود.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: همچنین اگر فردی دارای بینش، دانش و گرایش درستی باشد اما عزم و توانش نداشته باشد هم انسان موفقی نخواهد شد. به همین دلیل باید دانش، گرایش، بینش و مدلی برای توانش صحیح داشته باشیم تا سمع، ابصار و افئده یعنی دیدن و گرویدن ما درست باشد و توانایی داشته باشیم.
وی درباره اینکه چه چیزی را چگونه و در چه سنی آموزش دهیم، تصریح کرد: تاکنون مدارس مختلفی به عنوان مدارس شناختی و رفتاری راهاندازی شدهاند اما سؤال این است که پشتوانه فکری و نظریه آنها کجاست. در اسلام، دورههای تربیت و رشد به سه دوره 7 ساله تقسیم میشود که 7 سال اول خانوادهمحور بوده و دوره سیادت کودک است، 7 سال دوم مربوط به آموزش ابتدایی و دوران تأدیب و آموزش بوده و 7 سال سوم که آموزش متوسطه و مقطع کارشناسی است، دوره تربیت اجتماعی و دوران وزارت جوان است. ما باید در مدلهای تربیتی خود به این مفاهیم توجه داشته باشیم و از نامه 31 نهج البلاغه الگو بگیریم.
دکتر طهرانچی به کتاب دوم «مبانی تربیت» از مجموعه ادب الهی مرحوم حاج آقا مجتبی تهرانی اشاره کرد و گفت: ایشان با اشاره به آیه 6 سوره تحریم میفرمودند «در باب مرابطه با نفس، انسان هم باید در سازندگی خودش و هم در سازندگی دیگران وارد شود و نسبت به هردو مسئولیت دارد. مجموعه دلسوزی باید در سه رابطه اصول اعتقادی، مسائل اخلاقی و مسائل علمی باشد.» باید خودمان عبد خدا، مهرورز و عالم باشیم تا بتوانیم شاگردان را در مسیر اعتقادی، اخلاقی و علمی تربیت کنیم.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: امیرالمومنین (ع) در حدیثی میفرماید «النّاسُ ثَلاثَةٌ: فَعالِمٌ رَبَّانِی وَ مُتَعَلِّمٌ عَلی سَبیل نَجاةٍ وَ هَمَجٌ رَعَاعٌ» بدین معنی که «مردم سه دستهاند: گروه اول دانشمندان الهی هستند که مربی مردمند، گروه دوم کسانی که خود فاقد دانش هستند ولی در سایه نور دانش دانشمندان حرکت میکنند و در پی تحصیل علم هستند و گروه سوم انسانهایی که نه خود راه را میدانند و نه از رهروان، راه را میپرسند. آدمهایی که نه خود عالمند و نه بر علم عالم تکیه میزنند.» همچنین امام کاظم (ع) میفرماید «لا عِلمَ إلاّ مِن عالِمٍ رَبّانِيٍّ و مَعرِفَةُ العالِمِ بِالعَقلِ» (علم جز از عالم ربّانى به دست نيايد و شناخت چنين عالمى به خِرَد است). استاد دانشگاه باید عالم ربانی و استاد مربی باشد.
وی با اشاره به وظایف تربیتی که در قرآن به آنها اشاره شده است، گفت: خداوند متعال در آیه 17 سوره لقمان به تربیت فرزندان، در آیه 132 سوره طه به فرزندان همفکر، در آیه 145 سوره اعراف به همه مخاطبان و در آیه 199 سوره اعراف نیز به همه همکیشان وظایف تربیتی را برشمرده است.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: در نظام تعلیم و تربیت احسن، دانشگاه دارای چهار نظام تربیتی، علمی، فناوری و فرهنگی است که وظیفه جهتدهی دانشگاه با حوزه فرهنگ است. در چهره نوین دانشگاه آزاد اسلامی میخواهیم دانشگاهی جامعهپرداز در کنار جامعه دانش و حکمت بنیان داشته باشیم. در این مدل، دانشگاه دانش تخصصی و مهارتی را از طریق گروههای علمی و نظام پایه و عرصه ارائه میکند و برای برقراری ارتباط بین دانشگاه و جامعه، به دنبال تبدیل شدن به دانشگاه خلاق و نوآور هستیم تا از طریق دانایی و توانایی گروهی، با ایجاد دانشکدههای موضوعی و شبکه نوآوری، بین دانشگاه و جامعه فرهیخته که دارای اقتصاد و امنیت است، پلی برقرار کنیم. با ایجاد این پل، جامعه به دانایی و توانایی اجتماعی میرسد که میتواند سبک زندگی ساز بوده و حکمرانی در اقتصاد و امنیت داشته باشد.
انتهای پیام/